Bezsenność

Nocny odpoczynek jest bardzo ważny. Służy zarówno regeneracji ciała, jak i umysłu. Sen ma niezwykle ważne znaczenie dla zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Jego zaburzenia mogą prowadzić do wielu dolegliwości. Problemy ze snem są bardzo powszechne.

Na całym świecie, notowany jest cykliczny wzrost liczby osób cierpiących na bezsenność. Według Światowej Organizacji Zdrowia jest ona jedną z najczęściej diagnozowanych dolegliwości, z którą zmagają się ludzie.

Bezsenność może pojawić się w wyniku pojawienia się konkretnego czynnika np. choroby – mówimy wtedy o bezsenności wtórnej. Bywa też tak, że pojawia się ona samoistnie, bez wyraźnej przyczyny. Nazywana jest wtedy bezsennością pierwotną. Według trzeciej edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Snu o bezsenności mówimy, kiedy trudności ze snem powtarzają się 3-4 razy w tygodniu, przez kolejne cztery tygodnie. Wyróżnić można kilka rodzajów bezsenności, które różnicujemy głównie z uwagi na czas jej występowania:

1. Bezsenność przygodna – zazwyczaj nie trwa ona dłużej niż kilka dni. Doświadczył jej niemal każdy. Związana z okolicznościami w jakich aktualnie się znajdujemy. Może pojawić się ona przed podróżą, ważnym egzaminem czy w innej sytuacji generującej stres.
2. Bezsenność krótkotrwała – trwa od kilku dni do maksymalnie trzech miesięcy. Ten rodzaj bezsenności jest odpowiedzią na przedłużającą się ekspozycję na stres bądź ból. Mówimy o niej wtedy, kiedy problemy ze snem trwają, pomimo tego, iż wyeliminowany został czynnik, który je spowodował.
3. Bezsenność przewlekła – mówimy o niej, kiedy trwa dłużej niż trzy miesiące. Ten stan wymaga podjęcia specjalistycznego leczenia. Przyczyny utrzymujących się problemów ze snem mogą być różne. Może być ona związana z chorobą somatyczną, psychiczną czy być efektem używania leków bądź środków psychoaktywnych.

O zaburzeniach snu, mówimy wtedy, kiedy pojawiają się problemy z zaśnięciem lub utrzymaniem snu przez kilka godzin. Mówimy o nich również wtedy, kiedy pojawia się problem wczesnego wybudzania się, znaczącego skrócenia czasu snu lub braku doświadczania regeneracji organizmu podczas nocnego wypoczynku, z uwagi na płytki sen.

Problemy ze snem można skutecznie leczyć, zarówno z pomocą leków, jak i metod niefarmakologicznych. Środki farmakologiczne, najlepiej sprawdzają się w przypadku krótkotrwałej bezsenności. W przypadku bezsenności, która utrzymuje się przez dłuższy czas, zazwyczaj leczenie farmakologiczne uzupełniane jest stosowaniem technik relaksacyjnych, nauce i stosowaniu zasad higieny snu, niekiedy na podjęciu psychoterapii. Jeśli doświadczasz utrzymujących się trudności ze snem zgłoś się po pomoc do specjalisty – może być to lekarz pierwszego kontaktu lub kontakt z placówką zajmującą się zdrowiem psychicznym. Często już sama rozmowa, na temat podstawowych asprktów higieny snu pozwala zredukować bezsenność. Warto o to zadbać, ponieważ poprawa jakości snu wiąże się zazwyczaj ze znaczącą poprawą komfortu życia.

Literatura:
A. Kawalec, K. Pawlas „Czynniki środowiskowe wpływające na sen oraz zachowywanie higieny snu” Probl Hig Epidemiol 2013, 94(1): 1-5.
M. Skalski „Zaburzenia snu w codziennej praktyce – wydanie II, 2018.