2024-04-29 2 minut czytania

Ghosting i gaslighting.

Ghosting i gaslighting to zjawiska społeczne, które zyskały na znaczeniu wraz z rozwojem świata cyfrowego. Termin ghosting pochodzi z języka angielskiego i dosłownie oznacza „stanie się duchem”. W relacjach oznacza to nagłe, niepoprzedzone wyjaśnieniami wycofanie się z kontaktu. Zaprzestanie odpowiadania na wiadomości, odbierania telefonu czy reagowania poprzez media społecznościowe. Jest to forma unikania konfrontacji i odpowiedzialności w relacjach interpersonalnych. Może mieć miejsce w różnych kontekstach, od związków romantycznych, przez znajomości, aż po relacje zawodowe.

Z kolei gaslighting to termin pochodzący z tytułu sztuki teatralnej z 1938 roku, opisujący formę manipulacji psychicznej polegającą na systematycznym zaprzeczaniu realności doświadczeń drugiej osoby, przez co doprowadzana jest ona do zwątpienia w własne odczucia, uczucia i emocje. Może też zacząć wątpić w to czy jej pamięć działa prawidłowo, a wspomnienia są prawdziwe. To zniekształcanie rzeczywistości, często wprowadza ofiarę w stan zamieszania, zniechęcenia i powątpiewania w swoje zdrowie psychiczne.

Przyczyny ghostingu w relacjach

Psycholodzy identyfikują różne przyczyny ghostingu. Często ma on miejsce, gdy jedna strona czuje się przytłoczona, niezdolna do konfrontacji lub zarządzania konfliktem w zdrowy sposób. Zdarza się, że jest to wynik lęku przed intymnością lub zobowiązaniami. Czasami może być obronną reakcją na toksyczne lub nadmiernie wymagające relacje. Badania wskazują, że osoby stosujące ghosting mogą mieć problemy z komunikacją, niską samoocenę lub trudności w wyrażaniu własnych potrzeb i granic.

Mechanizmy działania gaslightingu

Gaslighting jako metoda manipulacji wymaga od sprawcy stosowania różnych taktyk, takich jak kłamstwo, manipulacja faktami, podważanie poczucia rzeczywistości ofiary czy też stosowanie dwuznacznych wypowiedzi, które zacieśniają kontrolę nad ofiarą. Sprawcy tej formy manipulacji często są osobami z zaburzeniami osobowości np. osobowością narcystyczną lub borderline, które szukają dominacji i kontroli nad innymi. Efekty gaslightingu mogą być dewastujące i prowadzić do utraty zaufania do siebie i otaczającej rzeczywistości. Niejednokrotnie powrót do formy psychicznej jest długotrwały i wymaga odbycia procesu terapeutycznego. 

Skutki emocjonalne ghostingu i gaslightingu

Ofiary ghostingu i gaslightingu często doświadczają głębokich konsekwencji emocjonalnych, które mogą prowadzić do długoterminowych problemów ze zdrowiem psychicznym. Poczucie izolacji, niskiej wartości, utrata zaufania do siebie i innych to tylko niektóre ze skutków. Eksperci zwracają uwagę, że długotrwała ekspozycja na takie zachowania może prowadzić do depresji, stanów lękowych, a nawet zespołu stresu pourazowego. W obliczu tych wyzwań, bardzo ważne jest poszukiwanie wsparcia i odpowiednich metod radzenia sobie z tymi zjawiskami. 

Strategie radzenia sobie z ghostingiem i gaslightingiem

  • Zrozumienie, że odpowiedzialność za ghosting czy gaslighting leży po stronie sprawcy, nie ofiary
  • Poszukiwanie wsparcia w środowisku rodziny i przyjaciół
  • Korzystanie z pomocy profesjonalistów: psychologów/psychoterapeutów
  • Stawianie granic w relacjach i jasne komunikowanie własnych potrzeb i oczekiwań
  • Praca nad samopoczuciem i samoakceptacją
  • Terapia
  • Medytacja
  •  Coaching

Zapobieganie zjawiskom ghostingu i gaslightingu

Kluczowe komponenty zapobiegania tym dwóm zjawiskom to rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, świadomość własnych granic i potrzeb, a także umiejętność rozpoznawania toksycznych zachowań w relacjach. Edukacja na temat zdrowych relacji i budowanie świadomości społecznej w zakresie konsekwencji tych zachowań to pierwszy krok ku zmianom, które mogą ochronić potencjalne ofiary przed długotrwałymi skutkami emocjonalnymi ghostingu i gaslighting. 

Inne wpisy