Syndrom oszusta

Czym jest syndrom oszusta?

Syndrom oszusta jest skrajną formą perfekcjonizmu. To złożone zjawisko psychologiczne, o którym mówimy, kiedy osoby odnoszące sukcesy, same wątpią w swoje umiejętności i osiągnięcia a przy tym towarzyszy im lęk i obawa, że inni odkryją ich „braki”. To poczucie fałszywości nie ma oczywiście nic wspólnego z dokonywaniem oszustw i jest przeżyciem wewnętrzym osoby, która go doświadcza. 

Ten nieustanny strach przed demaskacją może prowadzić do przekonania, że ludzie nie czują się wystarczająco kompetentni, mimo obiektywnych dowodów.

Osoby doświadczające syndromu oszusta wykazują tendencję do stawiania sobie bardzo wysokich wymagań. Kiedy osiągają sukcesy przypisują to często roli przypadku czy szczęścia, natomiast doświadczając niepowodzeń reagują wysoce samokrytycznie i umniejszają swoje dokoniania. 

Przyczyny występowania syndromu oszusta

Nie ma jednej przyczyny, która powodowałaby jego pojawienie się. Wiele osób doświadczających tego zjawiska wychowało się w środowiskach, gdzie stawiano bardzo wysokie oczekiwania. Kolejnym czynnikem, który może sprzyjać wątpieniu we własne osiągnięcia i rozwinięcie się syndormu oszusta jest presja społeczna, silne internalizowane przekonania o potrzebie bycia perfekcyjnym, niska samoocena, skłonność do samokrytyki. Osoby o perfekcjonistycznych tendencjach lub te, które skłonne są do nadmiernego analizowania własnych działań, mogą być szczególnie narażone na rozwój tego syndromu.

Skutki syndromu oszusta w życiu codziennym

Syndrom oszusta często ma swoje konsekwencje w życiu codziennym osób, które go doświadczają. Przede wszystkim silny lęk przed odkryciem przez innych rzekomej niekompetencji może prowadzić do strachu przed nowymi wyzwaniami i unikania ich podejmowania. Nieustanny stres i obniżona samoocena mogą prowadzić do trudności w realizacji kariery zawodowej a także problemów ze zdrowiem, zarówno fizycznym jak i psychicznym. Objawy te mogą obejmować nawet symptomy wypalenia zawodowego, czy zaburzenia depresyjne. Zrozumienie i świadome radzenie sobie z tym syndromem jest zatem bardzo ważne, aby utrzymać dobrostan psychicziczny.

Jak radzić sobie z syndromem oszusta

• Rozmawiaj o swoich uczuciach – dzielenie się swoimi obawami i uczuciami z bliskimi lub zaufanymi osobami może znacząco przyczynić się do złagodzenia wewnętrznego napięcia a może nawet do zdemaskowania nieuzasadnionych lęków.
• Zauważaj swoje osiągnięcia – regularne przypominanie sobie o własnych sukcesach i umiejętnościach może pomóc w budowaniu wysokiej samooceny i realistycznego postrzegania własnych kompetencji. Zapisywanie osiągnięć lub prowadzenie dziennika sukcesów to skuteczne metody, które mogą wzmocnić poczucie własnej wartości.
• Praktykuj samowspółczucie – pamiętaj, że przyjmowanie życzliwej postawy wobec siebie jest kluczowe dla zachowania zdrowia psychicznego. Jest to szczególnie ważne, kiedy doświadczamy niepowodzeń. Samowspółczucie to traktowanie siebie z prawdziwą serdecznością, która pomaga odbudować wewnętrzną równowagę.
• Poszukaj profesjonalnego wsparcia – terapia psychologiczna czy coaching, może okazać się nieocenionym doświadczeniem w przepracowaniu negatywnych przekonań na temat siebie samego oraz zbudowania skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem. Profesjonaliści są wyposażeni w narzędzia, które pozwalają zrozumieć mechanizmy syndromu oszusta i rozwijać zdrowe podejście do własnych osiągnięć i kompetencji.

Walcząc z syndromem oszusta warto pamiętać, że nie definiuje on naszej wartości jako człowieka czy profesjonalisty w swoim fachu. Każdy z nas doświadcza niekiedy momentów zwątpienia w siebie, ale kluczowe jest, aby nie dopuścić do tego, aby działo się to notorycznie. Aby się rozwijać i móc iść naprzód warto jest każdego dnia przypominać sobie o własnych zdolnościach i kompetencjach.