Integracja sensoryczna – czym jest i do czego jest nam potrzebna?

Rozwój człowieka możliwy jest dzięki doświadczaniu bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego jak i wewnętrznego. Dzięki zmysłom możemy odbierać informacje ze środowiska i przetwarzać je w swoim umyśle. Integracja sensoryczna to sposób porządkowania przez mózg wszystkich informacji, odbieranych przez zmysły. Prawidłowa integracja sensoryczna jest niezbędna do tego, aby możliwe było osiągnięcie pełni swoich możliwości.

Integracja sensoryczna jest procesem, który podobnie jak np. oddychanie zachodzi poza naszą świadomością. Rozwija się ona od momentu urodzenia i trwa przez całe nasze życie. Integracja sensoryczna pomaga nam prawidłowo odpowiadać na sytuacje i uruchamiać odpowiednie zachowania. O dobrze rozwiniętej i niezaburzonej integracji sensorycznej mówimy wówczas, gdy w poprawny sposób odbieramy bodźce napływające do nas z otoczenia i trafnie oceniamy sytuację w jakiej aktualnie się znajdujemy, a nasze reakcje są do niej adekwatne. Kiedy widzimy, że pędzi na nas rozpędzony rowerzysta – usuwamy się na bok, potrafimy rozpoznać nieświeżą żywność za pomocą węchu czy zakładamy okulary przeciwsłoneczne, kiedy razi nas słońce.

Kiedy układ nerwowy niewłaściwie organizuje bodźce zmysłowe, nasz mózg ma trudności z przetwarzaniem i odbieraniem bodźców. Mówimy wtedy o zaburzonej integracji sensorycznej. Przejawia się ona różnorakimi dysfunkcjami, które nie są związane z uszkodzeniem narządów zmysłów (np. niedosłuchem czy dalekowzrocznością). Dysfunkcje integracji sensorycznej dotyczą nieprawidłowości w zakresie przetwarzania bodźców sensorycznych przez układy: wzrokowy, czuciowy – dotykowy i proprioceptywny, słuchowy, przedsionkowy, węchowy i smakowy.

Integracja sensoryczna pomaga także lepiej radzić sobie z własnymi emocjami oraz rozpoznawać emocje innych i odpowiednio na nie reagować.

Konsekwencje niedoboru integracji sensorycznej mogą być poważne i skomplikowane. Kiedy dziecko lub dorosły nie ma wystarczającej integracji sensorycznej, może doświadczać różnorakich trudności. Najczęstsze objawy dysfunkcji integracji sensorycznej obejmują: obniżoną lub nadmierną wrażliwość na bodźce, trudności w utrzymaniu i niedostateczny poziom uwagi, nieprawidłowy poziom aktywności oraz koordynacji ruchowej, opóźniony rozwój mowy.

Istnieje bardzo wiele metod stymulacji integracji sensorycznej i wszystko zależy od tego, jaka diagnoza została postawiona i jakie konkretnie wymagania ma dana osoba.

O tym czym są i kiedy warto udać się z dzieckiem na zajęcia z SI przeczytasz w kolejnym artykule:

Terapia zaburzeń sensorycznych – sygnały, które powinny skłonić do wizyty u specjalisty

Literatura:

Lindsley Biel„Integracja sensoryczna. Skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolatków”. Wydawnictwo UJ.