Samookaleczenia

Czym są samookaleczenia?

Samookaleczenie to celowe zadawanie sobie bólu fizycznego, które nie ma na celu zakończenia życia. Samookaleczenia nie stanowią zatem prób samobójczych. Ta forma autoagresji najczęściej występuje u nastolatków i młodych dorosłych. Osoby, które sięgają po tę formę wyrażania swoich emocji, często doświadczają intensywnego stresu, bólu psychicznego lub trudności w radzeniu sobie z emocjami. Samookaleczenia mogą przybierać różne formy, jedną z bardziej powszechnych zdaje się być cięcie skóry ostrymi przedmiotami.

Przyczyny samookaleczeń

Ból emocjonalny

Jednym z najczęstszych powodów samookaleczeń jest chęć złagodzenia intensywnego bólu emocjonalnego. Dla wielu osób fizyczny ból wydaje się bardziej znośny niż cierpienie psychiczne, co prowadzi do poszukiwania ulgi w formie samookaleczenia.

Problemy z regulacją emocji

Osoby, które mają trudności z rozpoznawaniem i regulowaniem swoich emocji, mogą sięgać po samookaleczenia jako sposób na wyrażenie frustracji, smutku czy złości. Działania te mogą przynosić chwilowe uczucie ulgi dlatego tak trudno jest z nimi zerwać.

Niskie poczucie własnej wartości

Często osoby, które sięgają po samookaleczenia, zmagają się z niskim poczuciem własnej wartości. Mogą czuć się winne, nieadekwatne lub niekochanie, co prowadzi do działań mających na celu ukaranie siebie.

Trauma i stres

Doświadczenia traumatyczne, takie jak przemoc, zaniedbanie czy utrata bliskiej osoby, mogą prowadzić do samookaleczeń jako formy radzenia sobie z trudnymi emocjami.

Skutki samookaleczeń

Fizyczne konsekwencje – samookaleczenia mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń ciała, infekcji, blizn oraz w skrajnych przypadkach do trwałych uszczerbków na zdrowiu.

Psychiczne obciążenie – osoby, które dokonują samookaleczeń często doświadczają poczucia wstydu, winy i izolacji. Może to prowadzić do pogorszenia stanu psychicznego oraz rozwoju depresji czy zaburzeń lękowych.

Relacje interpersonalne – samookaleczenia mogą wpływać na relacje z innymi ludźmi. Osoby bliskie mogą czuć się bezradne, zaniepokojone lub zdezorientowane, co może prowadzić do napięć w relacjach.

Jak pomóc osobie, która się samookalecza?

Podczas rozmowy z osobą, która się samookalecza, ważne jest, aby:

• nazywać uczucia drugiej osoby i dzielić się swoimi obserwacjami, np. „widzę, że cierpisz”, 
• dowiedzieć się o to, co sprawia osobie trudności i jak samookaleczenia pomagają radzić sobie z emocjami,
• spróbować wspólnie opracować mniej destrukcyjne sposoby radzenia sobie ze stresem i emocjami,
• unikać paniki, krzyku i obwiniania,
• nie oceniać, nie moralizować i nie dawać rad, 
• okazywać empatię i wspierać osobę w poszukiwaniu pomocy.

Zaangażuj specjalistów

W większości przypadków samookaleczeń konieczna jest konsultacja psychologiczna/psychoterapeutyczna oraz psychiatryczna. Psychoterapia i farmakoterapia mogą pomóc dotrzeć do przyczyn problemu i wypracować zdrowe strategie radzenia sobie. Pamiętaj, że Twoje wsparcie i obecność są dla osoby cierpiącej nieocenione. 

Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, zmaga się z samookaleczeniami, nie wahaj się szukać pomocy!